Vi khuẩn lậu là gì? Đặc điểm và cách phát hiện

Vi khuẩn lậu là một loại  bệnh lý xã hội nhiễm khuẩn, có tính lây nhiễm qua đường tình dục, chủ yếu do vi khuẩn lậu có tên là Neisseria gonorrhoeae – một song cầu Gram (-) gây nên. Tình trạng nhiễm khuẩn có thể xảy ra ở vùng niệu đạo, hậu môn, cổ tử cung, cổ họng và mắt. Trường hợp bệnh nguy hiểm hơn, vi khuẩn lậu có thể xâm nhập vào máu, lúc này người bệnh có biểu hiện sốt, tổn thương da, đau khớp.

VI KHUẨN LẬU VÀ CON ĐƯỜNG LÂY  NHIỄM

Vi khuẩn bệnh lậu thường lây nhiễm trực tiếp khi quan hệ tình dục qua con đường không an toàn, phức tạp như âm đạo, hậu môn hay bằng miệng với đối tượng bị mắc bệnh lậu.

Trong trường hợp không được phát hiện và điều trị bệnh kịp thời, bệnh lậu có thể chuyển biến thành bệnh lậu mãn tính, dẫn tới những biến chứng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của người bệnh, đặc biệt là trong vấn đề sinh sản.

Hình ảnh vi khuẩn lậu

Nguyên nhân gây nên bệnh lậu – vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae

Vi khuẩn lậu Neisseria gonorrhoeae là một loại song cầu Gram (-), được nhà khoa học Neisser phát hiện năm 1879 là vi khuẩn gây bệnh lậu. Qua nhiều nghiên cứu y học  đã chỉ ra đặc điểm nhận biết của loại vi khuẩn này:

• Vi khuẩn lậu có hình dạng như hạt cà phê, phát triển thành từng cặp
• Vi khuẩn lậu có chiều dài khoảng 1,6mm; chiều rộng khoảng 0,8mm; khoảng cách giữa 2 vi khuẩn trong cùng 1 cặp là 0,1mm.
• Vi khuẩn lậu không có tính di động, không tạo nha bào, thường tồn tại trong bào tương của bạch cầu đa nhân trung tính.
• Vi khuẩn lậu rất  khó có thể sống sót khi ra môi trường bên ngoài, dễ dàng bị tiêu diệt bởi nhiệt độ trong môi trường, tính khô của môi trường hay khi sử dụng thuốc sát khuẩn.
• Vi khuẩn lậu chỉ có khả năng tồn tại một vài giờ sau khi đã ra khỏi cơ thể.

Trong trường hợp mắc bệnh lậu cấp tính, có thể thấy hình ảnh rõ nét qua xét nghiệm. Tuy nhiên đối với bệnh lậu mãn tính, cần tiến hành nuôi cấy để có phương án điều trị phù hợp.

Do đặc tính vi khuẩn lậu không chịu được môi trường  khô, nên sau khi lấy mẫu bệnh phẩm cần đưa ngay vào môi trường nuôi cấy thích hợp. Môi trường nuôi cấy hiện đang được sử dụng nhiều nhất là Thayer – Martin với áp suất CO2 là 5%, nhiệt độ môi trường dao động từ 35-37oC, độ pH từ 7,2-7,6. Trong môi trường nuôi cấy, kích thước của vi khuẩn lậu có thể biến đổi đa dạng và sắp xếp không điển hình, tùy thuộc vào điều kiện của từng môi trường.

Vi khuẩn lậu, so với các song cầu Gram (-) khác, đặc biệt nhạy cảm với thuốc kháng sinh điều trị. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu y học, trong vòng vài thập kỷ qua, vi khuẩn lậu có dấu hiệu kháng lại một số thành phần thuốc như penicillin, tetracyclin, sulfonamides, nhóm quinolon….

Bên cạnh đó, virus Neisseria gonorrhoeae có thể kết hợp kèm với các loại vi khuẩn khác gây viêm niệu đạo, trong đó điển hình nhất là với vi khuẩn Chlamydia trachomatis, Ureaplasma, Mycoplasma hay một số tác nhân khác như nấm, trùng roi.

Các bài viết liên quan:

Phác đồ điều trị bệnh lậu của Bộ y tế

Lậu ở nữ giới

Chi phí khám chữa bệnh lậu

CÁC PHƯƠNG PHÁP XÉT NGHIỆM PHÁT HIỆN VI KHUẨN LẬU

Nuôi cấy vi khuẩn

Nuôi cấy vi khuẩn có thể coi là phương pháp tiêu chuẩn trong chẩn đoán và điều trị bệnh lậu. Mẫu bệnh phẩm sau khi được lấy sẽ được cho vào môi trường thích hợp để tiến hành nuôi cấy. Môi trường nuôi cấy được các y bác sĩ tin dùng hiện nay là Thayer-Martin có chứa Vancomycin. Sau khi tiến hành  nuôi cấy, kết quả là dương tính nếu có dấu hiệu tăng trưởng của vi khuẩn và âm tính nếu không có sự tăng trưởng thêm.

Các phương pháp xét nghiệm phát hiện vi khuẩn lậu

Ngoài ra, việc nuôi cấy vi khuẩn còn hỗ trợ cácy  bác sĩ trong việc đưa ra phác đồ điều trị phù hợp do phương pháp này có khả năng xác định xem liệu có dấu hiệu kháng lại loại thuốc kháng sinh nào không.

Phương pháp này là phương pháp cho kết quả chẩn đoán chính xác cao nhất về khả năng mắc bệnh lậu. Tuy nhiên, do đặc tính của vi khuẩn lậu khá nhạy cảm với môi trường bên ngoài nên quá trình nuôi cấy diễn ra khá khó khăn, có thể đem lại kết quả xét nghiệm sai lệch nếu xảy ra sơ sót trong giai đoạn tiến hành.

Nhuộm Gram lậu cầu

Nhuộm Gram lậu cầu là phương pháp nhuộm mẫu vi khuẩn bằng loại thuốc nhuộm y học chuyên dụng, qua đó có thể quan sát chúng dưới kính hiển vi một cách rõ nét nhất. Mẫu lấy xét nghiệm thường lấy mẫu ở niệu đạo hoặc mẫu nước tiểu đầu dòng người khám.

Khi quan sát qua kính hiển vi, nếu vi khuẩn lậu điển hình nằm bên trong hay sát cạnh bạch cầu đa nhân thì có thể kết luận dương tính. Trường hợp chỉ thấy song cầu Gram (-) nằm ngoài bạch cầu hay hình thái không điển hình nằm trong bạch cầu, cần tiến hành xét nghiệm bằng phương pháp khác để xác định chính xác.

Phương pháp nhuộm Gram chỉ cho kết quả chính xác đối với ở nam giới, đối với nữ giới do đặc điểm vi khuẩn lậu thường phân bố ở nhiều vị trí và có thể lẫn với các vi khuẩn có lợi nên kết quả sau khi nhuộm Gram không đủ để xác định tình trạng của bệnh.

Xét nghiệm PCR

Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction, phản ứng chuỗi polymerase) là một loại xét nghiệm sinh học phân tử, tiến hành bằng cách tạo ra một lượng bản sao DNA của mục tiêu trong ống nghiệm dựa trên nguyên lý vận hành của chu kỳ nhiệt.

Xét nghiệm PCR lậu được thực hiện theo quy trình như: lấy mẫu bệnh phẩm là dịch tiết tại cơ quan sinh dục hoặc mẫu nước tiểu bằng tăm bông chuyên dụng, sau đó được  bảo quản ở tủ mát dưới 25oC và đưa đến phòng xét nghiệm trong vòng 48 giờ.

Xét nghiệm PCR là phương pháp y học mới với độ đặc hiệu và độ nhạy cao. Tuy nhiên, cần chú ý nhiệt độ bảo quản và thời gian vận chuyển có thể ảnh hưởng tới kết quả của xét nghiệm. Ngoài ra, kết quả xét nghiệm có thể sai lệch nếu mẫu bệnh phẩm bị ngoại nhiễm từ bên ngoài.

Phòng khám đa khoa Thủ Đô Vĩnh Phúc có cung cấp Gói Khám, Sàng lọc các bệnh xã hội giúp cho khách hàng có thể phát hiện sớm các bệnh lý và có hướng điều trị hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Gói khám sàng lọc các bệnh xã hội tại Vinmec dành cho mọi lứa tuổi, cả nam giới và ở nữ giới.

PHÒNG KHÁM ĐA KHOA THỦ ĐÔ VĨNH PHÚC

(Được Sở Y tế Vĩnh Phúc cấp phép hoạt động)

Địa chỉ: 88 Nguyễn Tất Thành, Liên Bảo,Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc

Hotline tư vấn 24/24 giờ:  0866.474.065

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE của phòng khám Thủ Đô hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

Mọi thắc mắc khó nói cần giải đáp, liên hệ với bác sĩ chuyên khoa bằng cách:

• Gọi điện trực tiếp tới SĐT của phòng khám: 0866-474-065
• Click vào các ô tư vấn trực tuyến để trao đổi trực tiếp với bác sĩ
• Để tiết kiệm chi phí, bạn có thể để lại số điện thoại vào ô tư vấn, chúng tôi sẽ liên hệ lại

Chúc bạn luôn khỏe mạnh!